De Sluiernevel (ook wel Cirrusnevel) is het overblijfsel van een supernova die in het sterrenbeeld Zwaan ontplofte. De nevels NGC 6960, NGC 6974, NGC 6979, NGC 6992, NGC 6995 en IC 1340 behoren alle tot de Sluiernevel.
Schattingen over de afstand tot de Sluiernevel, die zo’n 3 booggraad aan de sterrenhemel beslaat, lopen uiteen van 1.400 tot 2.600 lichtjaar. De afmeting van de nevel ligt in de buurt van de 50 lichtjaar.
In de uitgave van Zenit uit november 2023 stond een informatief artikel over de (westelijke) Sluiernevel. Ik baseer het volgende op dat artikel. De Sluiernevel is tien- tot twintigduizend ontstaan als gevolg van de explosie van een ster met een massa van ongeveer 20 keer de zon, op een afstand van ca. 2.400 lichtjaar van de aarde. Onze voorouders zullen een enorm spektakel hebben meegemaakt. Momenteel omvat het restant van deze supernova meer dan drie graden aan de hemel, wat op de genoemde afstand overeenkomt met 120 lichtjaar.
‘De draderige, filamentachtige, structuur wordt veroorzaakt door de schokgolf van de supernova-explosie, die nu nog steeds met een snelheid van 40 kilometer per seconde door de ruimte raast. Voorafgaand aan de supernova heeft de krachtige sterrenwind van de (toen nog niet ontplofte) ster een schilvormige holte geblazen in het omringende interstellaire gas. Daar waar de schokgolf de randen van deze holte trof, werd het gas samengeperst en verhit tot miljoenen Kelvin. Geleidelijk koelde het af, zodat het gas begon te stralen in zichtbaar licht. Blauw is licht van twee keer geïoniseerd zuurstof (OIII), uitgezonden door heet gas dat relatief recent werd verhit door de schokgolf. Het rode licht, van de H-alfa spectraallijn van waterstof, wijst op minder heet gas dat meer tijd heeft gehad om af te koelen omdat het eerder getroffen werd door de schokgolf. Dichtheidsverschillen in de eerder uitgestoten gasschil leiden, in combinatie met de schokgolf van de supernova, tot de draderige structuur. Daar waar de gasdichtheid het grootst is, creëert de schokgolf de helderste filamenten. In de minder dichte gebieden is de straling meer diffuus.’ – bron, Zenit, november 2023, p. 37.
